Doanh nghiệp có được giam lương, chậm trả lương cho NLĐ không?
Doanh nghiệp có được giam lương, chậm trả lương cho NLĐ không?
Trong mối quan hệ lao động, NSDLĐ tuyển dụng NLĐ làm việc cho mình và thực hiện trả lương cho NLĐ xứng đáng với công sức, trí tuệ mà họ đã bỏ ra. Hàng tháng, hàng tuần hay trong ngày tùy theo hình thức trả lương mà NSDLĐ đã thỏa thuận với NLĐ mà NLĐ có thể nhận tiền lương vào thời gian tương ứng. Bạn có thể tham khảo bài viết “Các hình thức trả lương” mà Luật Nghiệp Thành đã chia sẻ trên trang tuvanluat.vn để biết thêm về vấn đề này.
Theo quy định tại Bộ Luật lao động, NSDLĐ có trách nhiệm thanh toán tiền lương cho NLĐ đầy đủ và đúng hạn[1]. Tức là ở đây NSDLĐ không được giam lương, trả lương chậm trễ cho NLĐ khi đến thời hạn trả lương. Tất nhiên NSDLĐ không muốn nợ lương NLĐ và NLĐ cũng luôn hi vọng NSDLĐ sẽ trả lương cho mình đúng thời hạn như đã thỏa thuận. Tuy nhiên, thực tế có một vài trường hợp mà NSDLĐ bắt buộc phải lựa chọn trả lương chậm trễ cho NLĐ khi NSDLĐ bị rơi vào trường hợp bất khả kháng như do thiên tai, hỏa hoạn hay gặp khó khăn về kinh doanh…Trong trường hợp này, NSDLĐ được trả lương trễ cho NLĐ nhưng không được trả trễ quá 1 tháng. Nếu thời gian chậm trả lương trong khoảng thời gian 15 ngày thì NSDLĐ không phải trả thêm khoản gì cho NLĐ. Nhưng nếu thời gian chậm trả lương quá 15 ngày thì phải trả thêm một khoản tiền ít nhất bằng số tiền trả chậm nhân với lãi suất trần huy động tiền gửi có kỳ hạn 01 tháng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm trả lương.
Về việc NSDLĐ giam lương, chậm trả lương cho NLĐ, Luật Nghiệp Thành có thể chia thành 2 trường hợp sau:
Trường hợp 1: NSDLĐ gặp khó khăn hay lý do bất khả kháng dẫn đến việc trả lương trễ cho NLĐ
Giả sử trong trường hợp đến ngày trả lương, công ty thiếu tiền trả lương do tình hình kinh doanh gặp khó khăn hay đến ngày trả lương nhưng ngân hàng bị lỗi hệ thống… dẫn đến NSDLĐ trả lương chậm trễ. Trường hợp này Luật Nghiệp Thành xếp vào trường hợp NSDLĐ vô ý được luật cho phép nhưng phải tuân theo quy định thời hạn trả lương trễ không được trả trễ quá 1 tháng như trên.
Trường hợp 2: NSDLĐ cố ý giam lương, trả lương chậm trễ cho NLĐ
Có một vài NSDLĐ đặt ra quy định trong doanh nghiệp mình quy định như là giam lương 1 tháng khi NLĐ mới vào làm việc để chắc rằng NLĐ không tự ý bỏ việc hay sao đó hoặc là đến ngày trả lương nhưng doanh nghiệp kéo dài không trả đúng hạn…. Trường hợp này Luật Nghiệp Thành xếp vào trường hợp NSDLĐ cố ý trả lương chậm trễ. Lúc này, hành vi giam lương, trả lương trễ của NSDLĐ không rơi vào trường hợp bất khả kháng được luật cho phép như ở trường hợp 1. Do đó, hành vi giam lương của NSDLĐ trong trường hợp này là hoàn toàn trái quy định pháp luật.
NSDLĐ hiểu rằng tiền lương đối với NLĐ cũng vô cùng quan trọng vì NLĐ đi làm mục đích nhận lương để phục vụ cho nhu cầu của cuộc sống hàng ngày. Nếu NSDLĐ giam lương, trả lương trễ cho NLĐ thì NLĐ có thể gặp khó khăn khi không đủ tiền chi trả các khoản cho bản thân, cho gia đình trong những ngày mà NSDLĐ giam lương hay trả lương chậm trễ đó. Xét về tính hợp lý thì việc NSDLĐ giam tiền lương của NLĐ này cũng là không phù hợp. Xét về tính pháp lý thì hành vi này trái quy định của Bộ luật lao động.
Thực tế có rất nhiều NSDLĐ vẫn đang thực hiện giam lương, trả lương chậm cho NLĐ nhưng NLĐ vì lý do nào đó vẫn cam chịu rồi chờ NSDLĐ thanh toán vào tháng sau dẫn đến cơ quan Lao động khó phát hiện và kiểm soát được hành vi vi phạm của doanh nghiệp trừ trường hợp giam lương, trả lương trễ quá lâu thì NLĐ mới khởi kiện thì hành vi vi phạm này của NSDLĐ mới bị phát giác.
Vì là hành vi trái pháp luật nên nếu bị phát hiện thì NSDLĐ có thể bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng tương ứng với số NLĐ bị vi phạm đối với hành vi trả lương không đúng hạn của NSDLĐ[2]. Mức phạt trên áp dụng đối với cá nhân NSDLĐ vi phạm, nếu tổ chức vi phạm thì mức phạt gấp 2 lần mức phạt tiền đối với cá nhân vi phạm[3]. Ngoài ra, NSDLĐ còn phải trả lại cho NLĐ số tiền lương đã giam giữ của NLĐ và số tiền lãi của số tiền lương chậm trả cho người lao động tính theo lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm có hành vi vi phạm.
Thẩm quyền xử phạt gồm Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp, Thanh tra lao động, trưởng đoàn thanh tra lao động cấp Sở, trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành của cơ quan quản lý nhà nước được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành[4].
Là một NSDLĐ thì tốt hơn hết bạn cần phải thực hiện nghiêm túc quy định của pháp luật nói chung và quy định về trả lương cho NLĐ nói riêng. Vừa đảm bảo được tính pháp lý cũng như đảm bảo được sự ổn định cho NLĐ khi làm việc cho mình.
Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Nghiệp Thành về doanh nghiệp có được giam lương, chậm trả lương cho NLĐ không?
Nếu các bạn thấy bài viết hữu ích thì Bạn cùng chúng tôi lan tỏa tri thức cho Cộng đồng bằng cách nhấn “Chia sẻ” bài viết này.
Luật Nghiệp Thành cảm ơn các bạn đã xem, chia sẻ và mong nhận được phản hồi, góp ý bổ sung.
Biên tập: Trần Thị Duyên
Luật sư hướng dẫn: Luật sư Thuận.
[1] Điều 24 NĐ 05/2015
[2] Điều 1.10 NĐ 88/2015
[3] Điều 3.1 NĐ 95/2013
[4] Điều 36, 37 NĐ 95/2013/NĐ-CP
